جمهوری کره با تاریخچه پنجهزارساله، جامعه یکشکل و متجانس است. این کشور در واقع شبهجزیرهای است که در خاور دور قاره آسیا واقعشده و به سمت جنوب اقیانوس آرام پیشروی دارد. این کشور تقریباً از ۳۴۰۰ جزیره متصل به یکدیگر تشکیلشده است. کره جنوبی از شمال به کشورهای روسیه و چین و در طول دریای شرق با کشور ژاپن همسایه است.
سه سال پساز آزادی کره از استعمار ژاپن که به مدت ۳۶ سال به طول انجامید کشور کره به آنچه امروزه تحت عنوان کره شمالی و کره جنوبی منسوب است تقسیم گردید. تجزیه کره به دو بخش شمالی و جنوبی در سال ۱۹۴۸ به وقوع پیوست. جنگ مورخ 1950 – 1953 که از آن تحت عنوان جنگ داخلی کره نامبرده میشود، بطور جدی باعث جدایی کامل این دو بخش از یکدیگر گردید. کره جنوبی که از این به بعد تحت عنوان کره از آن یاد خواهد شد، شروع به طرحریزیهای اقتصادی جهت توسعه کشور و از بین بردن خرابیهای ناشی از جنگ دو کره نمود. اینگونه توسعههای اقتصادی از اوایل دهه 1960 آغاز گردیده و نتایج نسبی آن تا حدودی در سال1965 نمایان گردید. نتیجه واقعی این توسعه اخیراً با رشد میانگین سالیانه ۵٫۸ درصد کاملاً به تحقق پیوستهاست.
هماکنون صنایع کشور کره با کشورهای توسعهیافته در بازارهای بینالمللی در زمینه صنایع سنگین نظیر فولاد و کشتیسازی و همچنین فناوری سطح بالا در تولیدات اتومبیل و صنایع نیمههادی در رقابت است. بهطوریکه این کشور در سال ۱۹۹۷ بهعنوان عضو ثابتی از سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی معرفی گردید.
حضور مستقیم دولت در صنایع فرهنگی
سیاستهای فرهنگی کشور کره بهطورکلی از سوی دولت مرکزی طراحی و توسعهیافته است. اما باید توجه داشت که مسئولیت اصلی اجرای این سیاستها طی سالهای مختلف بهعهده وزارتخانههای مختلف بودهاست. بهطوریکه مسئولیت اجرای سیاست فرهنگی در سال ۱۹۴۸ بهعهده وزارت فرهنگ و اطلاعرسانی، در سال ۱۹۹۰ بهعهده وزارت فرهنگ، در سال ۱۹۹۳ بهعهده وزارت تربیتبدنی و هماکنون بهعهده وزارت جهانگردی این کشور است.
وزارت فرهنگ و جهانگردی مهمترین مسئولیتها را در جهت اجرای سیاست فرهنگی در سطح ملی، گسترش و ارتقاء ورزش، رسیدگی به امور جوانان، جهانگردی و ارتباطات برعهده داشتهاست. از وزارتخانههای دیگر نیز وزارت امور خارجه (معرفی صنایع فرهنگی کره در سایر کشورها توسط سفارتخانههای کره جنوبی)، وزارت بازرگانی (ایجاد تسهیلاتی برای صدور صنایع فرهنگی)، وزارت صنایع ( تدوین برنامههای توسعه صنایع فرهنگی )، وزارت دارایی ( تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم اجرای برنامههای مرتبط )، وزارت اطلاعات و ارتباطات ( گسترش زیرساختهای اطلاعاتی مورد نیاز )، وزارت آموزش و پرورش (تأمین نیروی انسانی و آشنا کردن دانشآموزان از سنین کم با ظرفیتهای کشورشان درباره صنایع فرهنگی)، نقشهای مکملی در زمینه توسعه فرهنگی کشور ایفا نمودهاند.
بنیاد فرهنگی و هنری کره، مؤسسهای با بودجه ملی است که جهت توسعه و رشد در زمینه فرهنگ، هنر و علوم انسانی تأسیسشده است. از زمانیکه سیستم دولت محلی در سال ۱۹۹۵ در کشور و کره معرفی گردید دولتهای محلی در راستای طرحریزی و توسعه سیاستهای فرهنگی و همچنین ایجاد سازمانهای اداری جهت پرورش و ارتقای فرهنگ بومی شروع به فعالیت نمودهاند. وزارت فرهنگ و جهانگردی کره اخیراً طرحی با عنوان رفاه فرهنگی در جهت بررسی نیازهای فرهنگی مردم و پرورش چنین نیازهایی تا سطوح عالی را مطرح نمودهاست.
وزارت فرهنگ جهانگردی کشور کره با تشخیص اهمیت فرهنگ در توسعه کشور و با شعار « قرن جدید برای فرهنگ از راه میرسد»، اقدام به ابداع برنامههای فرهنگی، ارائه سیاستهای فرهنگی جدید و الگوهای فرهنگی نو در هزاره سوم نمودهاست. هدف نهایی این برنامه تشویق تمامی افراد جامعه در جهت مشارکت در حیات فرهنگی کشور در سطح گسترده آن است.
کشور کره از اوایل دهه 1960 بهسرعت به سوی صنعتی شدن پیش رفت. در سال ۱۹۹۶ اقتصاد این کشور بهطور قابلملاحظه رشد کرده و تولید ناخالص ملی آن در رتبه یازدهم جهان قرار گرفت. بااینحال، رشد سریع اقتصادی این کشور، اثرات منفی نظیر از بین رفتن ارزشهای سنتی و بومی و عدم یکپارچگی بین ساختارهای اجتماعی و اقتصادی را بههمراه داشتهاست. اقدامات اخیر در جهت تدوین سیاست فرهنگی مشخصاً این نقیضه را منعکس نمودهاست. لازم به ذکر است که آگاهی از سطح کیفی زندگی موضوعی حیاتی در شکلگیری سیاست فرهنگی ملت کره محسوب میگردد. دولت جدید کره اقدام به طرحریزی برنامههای یکساله برای بخش فرهنگی کشور با هدف ایجاد رفاه فرهنگی برای تمامی سطوح جامعه کردهاست. بهطوریکه تمامی افراد جامعه از مزایای یکسان فرهنگی برخوردار گردند. در طرح فوق تعدادی از مفاهیم در طرحریزی برنامهها تغییر یافتهاند؛ از جمله این تغییرات میتوان به تغییر مفهوم نظارت بجای خودگردانی، و مرکزی بهجای محلی اشاره نمود. از جمله دیگر اقدامات دولت در سال ۱۹۹۶ میتوان به مطرح نمودن طرح نگرش کیفی به زندگی و مسئله جهانیسازی اشاره کرد.
در سال ۱۹۹۷ وزارت فرهنگ و تربیتبدنی این کشور به انتشار دستورالعملهایی توسط کمیته فرهنگی و مقالاتی بهعنوان دیدگاه فرهنگی 2000 اقدام کرد. این گزارشها به این امر تاکید دارند که فرهنگ بهعنوان یک ارزش مرکزی و محوری در قرن بیست و یکم نقش مهمی را ایفا نموده و نیاز به ارائه الگوهای فرهنگی جدید را پدید میآورد. وزارت فرهنگ و تربیتبدنی کشور کره تعدادی از دستورالعملهای ویژه خود تحت عناوین: ارتقاء سطح آموزش فرهنگی جهت ظهور افراد خلاق در جامعه، افزایش همایشهای دولتی برای شناسایی آثار برجسته فرهنگی که پیشرفت اقتصادی را بهدنبال خواهد داشت، مدرنیزه کردن فرهنگ سنتی، تشویق و ترغیب صنایع فرهنگی، ابداع هویت ملی فرهنگی در جهت تقویت چارچوبهای سیاست فرهنگی کره را مطرح کردهاست.
تامین بودجه صنایع فرهنگی
بخش فرهنگ کشور کره دارای اقتصادی پویا است که بهطور غیرمستقیم به اقتصاد ملی کشور کمک میکند. تامین بودجه و هزینه بخشهای فرهنگی ـ هنری دولتی، بهعهده دولتهای مرکزی و محلی و همچنین سازمان هنری ـ فرهنگی کشور کره است. گفتنی است که بخش خصوصی فرهنگ و هنر کشور علاوهبر تدارک بودجه و سرمایهگذاریهای شخصی از سوی شوراهای تجاری کشور KBCA نیز تامین مالی میگردد.
شورای تجاری بخش فرهنگ و هنر کشور در سال ۱۹۹۴ شکل گرفت این شورا تأمینکننده بخشی از بودجه فعالیتهای فرهنگی در سطح خصوصی است. این شورا از ۱۶۱ عضو تشکیلشده و بودجه سالیانه آن ۷۰۰ میلیون یوان معادل هفت میلیون دلار است.
دفتر صنایع فرهنگی کشور کره در سال ۱۹۹۴ تحت نظارت وزارت فرهنگ و تربیتبدنی کشور کره شروع به فعالیت نمود. شعار دفتر مذکور این بود که صنایع فرهنگی بخش مهمی از زیرساختهای اصلی جامعه را تشکیل دادهاست، بنابراین باید در سطح ملی مورد ملاحظه قرار گیرند.
منبع: کتاب بررسی نقش حاکمیت در پیشبرد صنایع خلاق صفحه ۷۱ تا 74